بـهبـود کـیـفـیـت شـیر
شير خام را مي توان مهمترين ماده اوليه صنعت شير دانست زيرا از نظر كميت بيشترين مصرف را دارد و از نظر كيفيت نقش تعيين كننده اي در ماندگاري محصولات توليدي ايفا مي نمايد . لذا طبيعي است كه صاحبان صنايع لبني ابتدا به فكر تامين شير مورد نياز خود باشند ( با رعايت حداقل كيفيت ) سپس كيفيت آن را مد نظر قرار دهند. اين روند در صنعت شير ايران نيز صادق بود و صنايع شير ايران كه با حجم عظيمي از شير خشك وارداتي مواجه بود طي سالهاي 1365 تا 1370 شير خام مورد نياز كارخانجات موجود و جديدالتاسيس خود را با اجراي طرح جمع آوري شير از دامداران خرده پا، تامين نمود و از آن به بعد با اجراي طرح جوايز بهداشتي اقدامات اساسي جهت ارتقاء كيفيت شير خام آغاز گرديد. زيرا با احداث 216 مركز جمع آوري شير توسط صنايع شير و تعداد ديگري توسط بخش خصوصي و ساير سياست هاي حمايتي زير بخش دام بخوبي مشخص شده بود كه توليد شير در كشور افزايش يافته و مسئله كمبود شير كارخانجات حل شده است.
اگر چه كيفيت شير خام دريافتي طي سالهاي اخير ارتقاء يافته و طرح جوايز بهداشتي به اشكال مختلف اجرا شده است لكن به دلايل مختلف كه در اينجا از ذكر آن خودداري مي گردد، كارآيي لازم را نداشته و لازم است موضوع ارتقاء كيفيت شير خام بصورت جامع و فراگير و با ملحوظ نمودن كليه عوامل موثر طراحي و به مورد اجرا گذاشته شود، لذا در اين مجموعه سعي مي گردد كليه عوامل موثر مدنظر قرار گيرد و با راه كارهاي ارائه شده موضوع بهبود كيفيت شير خام بر پايه و اساس پايدار و صحيح استوار گردد.
با اجراي طرح پرداخت جوايز بهداشتي كه از سال 1371 تهيه گرديده بود تغييراتي در كيفيت شير خام حاصل گرديد و چنانچه اين طرح بطور كامل اجرا مي شد ، احتمالاً بهبود كيفيت شير خام چشمگير تر مي بود .
عليهذا مواردي كه بيشترين حساسيت در مورد آنها بعمل آمد عبارت بودند از نقطه انجماد، ردوكتاز و توتال كانت و تست الكل. با سخت گيري هايي كه بر روي نقطه انجماد ( اختلاط آب با شير ) بعمل آمد و ساخت دستگاه كريوسكوپ كه كمك شاياني به اين امر نمود، وضعيت نقطه انجماد بهبود يافت.
اقدامات انجام شده جهت بهبود شير خام دريافتي
به منظور بالا بردن كيفيت شير خام دريافتي طي چند سال اخير اقداماتي انجام گرفته كه ذيلاً فهرست وار بيان ميگردد.
– بازديد مستمر از دامداريها و مراكز جمع آوري شير توسط كارشناسان بهبود شير و نمونه برداري از مراحل مختلف جمع آوري شير و تذكر مطالب بهداشتي به افراد مسئول
– برقراري كلاس هاي آموزشي براي دامداران و اداره كنندگان مراكز و حتي پرسنل بهبود شير كارخانجات تابعه
– تهيه جزوات و بروشورهاي آموزشي و ارسال پيام هاي بهداشتي از طريق رسانه هاي جمعي
– تهيه و تامين و نصب لوله و اتصالات و پمپ هاي استيل در مراكز جمع آوري شير .
– خريد و توزيع شير سرد كن بين مراكز جمع آوري شير و گاهاً دامداران واجد شرايط .
– جمع آوري ظروف پلاستيكي حمل شير و جايگزيني آن ها با بيدون هاي آلومينيومي .
– تحويل كريوسكوپ و ساير وسايل آزمايشگاهي به مراكز جمع آوري شير جهت دريافت شير بهداشتي
– انجام آزمايشات توتال كانت و تست الكل و ردوكتاز و غيره در سطوح مختلف براي جلوگيري از دريافت شير غير بهداشتي .
– تحويل ورق استيل به دامداران و مراكز جهت ساخت تانكر حمل شير بهداشتي .
– برنامه ريزي و اقدام به ساخت CIP تانكر حمل شير و شير سرد كن هاي مراكز تا حد امكان . اين عمل در آينده نزديك براي كليه كارخانجات و مراكز انجام خواهد شد .
– دريافت شير در دو نوبت براي مراكزي كه با اين روش شير سالم تري تحويل مي نمايند.
– كمك به تامين ساير نهاده هاي مورد نياز دامداران و مراكز به انحاي مختلف .
– برقراري سيستم پرداخت جوايز بهداشتي جهت تشويق دامداران به توليد شير بهداشتي .
بـهبـود کـیـفـیـت شـیر
شير خام را مي توان مهمترين ماده اوليه صنعت شير دانست زيرا از نظر كميت بيشترين مصرف را دارد و از نظر كيفيت نقش تعيين كننده اي در ماندگاري محصولات توليدي ايفا مي نمايد . لذا طبيعي است كه صاحبان صنايع لبني ابتدا به فكر تامين شير مورد نياز خود باشند ( با رعايت حداقل كيفيت ) سپس كيفيت آن را مد نظر قرار دهند. اين روند در صنعت شير ايران نيز صادق بود و صنايع شير ايران كه با حجم عظيمي از شير خشك وارداتي مواجه بود طي سالهاي 1365 تا 1370 شير خام مورد نياز كارخانجات موجود و جديدالتاسيس خود را با اجراي طرح جمع آوري شير از دامداران خرده پا، تامين نمود و از آن به بعد با اجراي طرح جوايز بهداشتي اقدامات اساسي جهت ارتقاء كيفيت شير خام آغاز گرديد. زيرا با احداث 216 مركز جمع آوري شير توسط صنايع شير و تعداد ديگري توسط بخش خصوصي و ساير سياست هاي حمايتي زير بخش دام بخوبي مشخص شده بود كه توليد شير در كشور افزايش يافته و مسئله كمبود شير كارخانجات حل شده است.
اگر چه كيفيت شير خام دريافتي طي سالهاي اخير ارتقاء يافته و طرح جوايز بهداشتي به اشكال مختلف اجرا شده است لكن به دلايل مختلف كه در اينجا از ذكر آن خودداري مي گردد، كارآيي لازم را نداشته و لازم است موضوع ارتقاء كيفيت شير خام بصورت جامع و فراگير و با ملحوظ نمودن كليه عوامل موثر طراحي و به مورد اجرا گذاشته شود، لذا در اين مجموعه سعي مي گردد كليه عوامل موثر مدنظر قرار گيرد و با راه كارهاي ارائه شده موضوع بهبود كيفيت شير خام بر پايه و اساس پايدار و صحيح استوار گردد.
با اجراي طرح پرداخت جوايز بهداشتي كه از سال 1371 تهيه گرديده بود تغييراتي در كيفيت شير خام حاصل گرديد و چنانچه اين طرح بطور كامل اجرا مي شد ، احتمالاً بهبود كيفيت شير خام چشمگير تر مي بود .
عليهذا مواردي كه بيشترين حساسيت در مورد آنها بعمل آمد عبارت بودند از نقطه انجماد، ردوكتاز و توتال كانت و تست الكل. با سخت گيري هايي كه بر روي نقطه انجماد ( اختلاط آب با شير ) بعمل آمد و ساخت دستگاه كريوسكوپ كه كمك شاياني به اين امر نمود، وضعيت نقطه انجماد بهبود يافت.
اقدامات انجام شده جهت بهبود شير خام دريافتي
به منظور بالا بردن كيفيت شير خام دريافتي طي چند سال اخير اقداماتي انجام گرفته كه ذيلاً فهرست وار بيان ميگردد.
– بازديد مستمر از دامداريها و مراكز جمع آوري شير توسط كارشناسان بهبود شير و نمونه برداري از مراحل مختلف جمع آوري شير و تذكر مطالب بهداشتي به افراد مسئول
– برقراري كلاس هاي آموزشي براي دامداران و اداره كنندگان مراكز و حتي پرسنل بهبود شير كارخانجات تابعه
– تهيه جزوات و بروشورهاي آموزشي و ارسال پيام هاي بهداشتي از طريق رسانه هاي جمعي
– تهيه و تامين و نصب لوله و اتصالات و پمپ هاي استيل در مراكز جمع آوري شير .
– خريد و توزيع شير سرد كن بين مراكز جمع آوري شير و گاهاً دامداران واجد شرايط .
– جمع آوري ظروف پلاستيكي حمل شير و جايگزيني آن ها با بيدون هاي آلومينيومي .
– تحويل كريوسكوپ و ساير وسايل آزمايشگاهي به مراكز جمع آوري شير جهت دريافت شير بهداشتي
– انجام آزمايشات توتال كانت و تست الكل و ردوكتاز و غيره در سطوح مختلف براي جلوگيري از دريافت شير غير بهداشتي .
– تحويل ورق استيل به دامداران و مراكز جهت ساخت تانكر حمل شير بهداشتي .
– برنامه ريزي و اقدام به ساخت CIP تانكر حمل شير و شير سرد كن هاي مراكز تا حد امكان . اين عمل در آينده نزديك براي كليه كارخانجات و مراكز انجام خواهد شد .
– دريافت شير در دو نوبت براي مراكزي كه با اين روش شير سالم تري تحويل مي نمايند.
– كمك به تامين ساير نهاده هاي مورد نياز دامداران و مراكز به انحاي مختلف .
– برقراري سيستم پرداخت جوايز بهداشتي جهت تشويق دامداران به توليد شير بهداشتي .
