معـرفی آزمـایـشگاه شـیر
معـرفی آزمـایـشگاه شـیر
در سال 1382 در راستاي سياست گذاري هاي دولت جهت امر خصوصي سازي، كليه عمليات اجرايي آزمايشگاه آناليز نمونه شير استان اصفهان تحت نظارت امور دام استان، به شركت تعاوني وحدت واگذار گرديد.
اين مجموعه با تعداد ماهيانه 9812 راس دام شيري تحت پوشش آناليز شير در سال 1382 فعاليت خود را به صورت رسمي آغاز نمود. واحد فني تعاوني وحدت در راستاي اهداف خود جهت گسترش و تحت پوشش قرار دادن اكثريت جمعيت دامي استان اصفهان در بخش ركوردگيري و آناليز شير، توانست اين آمار را سالانه افزايش و در پايان سال 1391 به 36000 راس در هر ماه برساند.
o آناليز نمونه ها به صورت تمام اتوماتيك توسط دستگاه Foss-4000 (ساخت كشور دانمارك) صورت مي گيرد و درصد چربي- پروتئين- لاكتوز-SNF –TS و اوره هر نمونه شير را محاسبه مي شود.
o دستگاه مكمل Foss-5000 نيز قابليت محاسبه مقدار سوماتيك سل كانت هر نمونه شير را داشته و آناليز نمونه ها را تكميل مي كند.
o نتايج آناليز نمونه هاي شير هر دامداري ظرف مدت زمان كمتر از 24 ساعت آماده و به مسئول يا كارشناس دامداري تحويل داده مي شود.
o از سال 1389 کارشناسان در آزمایشگاه آنالیز شیر استان اصفهان برای اولین بار در کشور اقدام به بررسی و محاسبه امتیاز خطی شمار سلول های بدنی (somatic cell score) نمود که با استقبال اکثر دامداری ها مواجه گردید.
o براساس امتیاز خطی سل کانت، گزارشی مبنی بر درصد دام ها در هر اسکور خطی و تفسیر آن به صورت ماهیانه به دامدار ارائه می گردد که مطابق با جدیدترین استانداردهای سازمان جهانی بهبود گله های شیری می باشد.
در سال 1382 در راستاي سياست گذاري هاي دولت جهت امر خصوصي سازي، كليه عمليات اجرايي آزمايشگاه آناليز نمونه شير استان اصفهان تحت نظارت امور دام استان، به شركت تعاوني وحدت واگذار گرديد.
اين مجموعه با تعداد ماهيانه 9812 راس دام شيري تحت پوشش آناليز شير در سال 1382 فعاليت خود را به صورت رسمي آغاز نمود. واحد فني تعاوني وحدت در راستاي اهداف خود جهت گسترش و تحت پوشش قرار دادن اكثريت جمعيت دامي استان اصفهان در بخش ركوردگيري و آناليز شير، توانست اين آمار را سالانه افزايش و در پايان سال 1391 به 36000 راس در هر ماه برساند.
o آناليز نمونه ها به صورت تمام اتوماتيك توسط دستگاه Foss-4000 (ساخت كشور دانمارك) صورت مي گيرد و درصد چربي- پروتئين- لاكتوز-SNF –TS و اوره هر نمونه شير را محاسبه مي شود.
o دستگاه مكمل Foss-5000 نيز قابليت محاسبه مقدار سوماتيك سل كانت هر نمونه شير را داشته و آناليز نمونه ها را تكميل مي كند.
o نتايج آناليز نمونه هاي شير هر دامداري ظرف مدت زمان كمتر از 24 ساعت آماده و به مسئول يا كارشناس دامداري تحويل داده مي شود.
o از سال 1389 کارشناسان در آزمایشگاه آنالیز شیر استان اصفهان برای اولین بار در کشور اقدام به بررسی و محاسبه امتیاز خطی شمار سلول های بدنی (somatic cell score) نمود که با استقبال اکثر دامداری ها مواجه گردید.
o براساس امتیاز خطی سل کانت، گزارشی مبنی بر درصد دام ها در هر اسکور خطی و تفسیر آن به صورت ماهیانه به دامدار ارائه می گردد که مطابق با جدیدترین استانداردهای سازمان جهانی بهبود گله های شیری می باشد.
رونـد كار در آزمايـشگاه شیـر
رونـد كار در آزمايـشگاه شیـر
روند کار در آزمایشگاه شیر
نمونه ها ی شیری که توسط مامورین رکورد از دامداریهای تحت پوشش تهیه می گردند مطابق برنامه زمانبندی شده معین به آزمایشگاه شیر منتقل شده که در آنجا به یکی از دو روش زیر مورد آنالیز قرار می گیرند ؛
الف) ژربر
ب) الکترونیکی
الف: روش ژربر
در این روش که در واقع یک روش مرجع می باشد با استفاده از اسید و الکل و تجهیزاتی از قبیل سانتریفوژ ، شیکر ، بوتیرومتر و غیره در صد چربی شیر را تعیین می نمایند . بدیهی ا ست در صورت دقت لازم در هنگام اجرای کار نتیجه بسیار دقیق حاصل می گردد . که البته به لحاظ کار با اسید سولفوریک غلیظ خطراتی نیز به همراه دارد.
ب: روش الکترونیکی
در این روش با استفاده از تجهیزات مخصوص آنالیز شیر و شمارش سلولی ، بطور دقیق و سریع قادر به آنالیز و حتی شمارش سلولی نمونه های شیر مورد آزمایش می باشد . تجهیزات الکترونیکی که تاکنون در مجموعه آزماشگاههای شیر تحت پوشش مرکز مورد استفاده قرار گرفته و میگیرند به شرح ذیل می باشند لازم به ذکر است که آزمایشگاه شیر متناسب با حجم کاری که دارد به یک و یا چند نوع از این تجهیزات مجهز می باشند.
روند کار در آزمایشگاه شیر
نمونه ها ی شیری که توسط مامورین رکورد از دامداریهای تحت پوشش تهیه می گردند مطابق برنامه زمانبندی شده معین به آزمایشگاه شیر منتقل شده که در آنجا به یکی از دو روش زیر مورد آنالیز قرار می گیرند ؛
الف) ژربر
ب) الکترونیکی
الف: روش ژربر
در این روش که در واقع یک روش مرجع می باشد با استفاده از اسید و الکل و تجهیزاتی از قبیل سانتریفوژ ، شیکر ، بوتیرومتر و غیره در صد چربی شیر را تعیین می نمایند . بدیهی ا ست در صورت دقت لازم در هنگام اجرای کار نتیجه بسیار دقیق حاصل می گردد . که البته به لحاظ کار با اسید سولفوریک غلیظ خطراتی نیز به همراه دارد.
ب: روش الکترونیکی
در این روش با استفاده از تجهیزات مخصوص آنالیز شیر و شمارش سلولی ، بطور دقیق و سریع قادر به آنالیز و حتی شمارش سلولی نمونه های شیر مورد آزمایش می باشد . تجهیزات الکترونیکی که تاکنون در مجموعه آزماشگاههای شیر تحت پوشش مرکز مورد استفاده قرار گرفته و میگیرند به شرح ذیل می باشند لازم به ذکر است که آزمایشگاه شیر متناسب با حجم کاری که دارد به یک و یا چند نوع از این تجهیزات مجهز می باشند.
-1دستگاه Milk. Tester MK III
این دستگاه که جزء اولین دستگاه های وارداتی بوده قادر است با سرعت 90 الی 110 نمونه در ساعت درصد چربی شیر را تعین نماید .
-2 دستگاه Milk . Scan 133
این دستگاه قادر است با سرعت 120 الی 130 نمونه در ساعت شیر را آنالیز و پارامترهای درصد چربی ، درصد پروتئین ، درصد لاکتوز، SNF را در منوی خود نمایش دهد.
3- دستگاه Milko Scan S 450
این دستگاه قادر است با سرعت 50 نمونه در ساعت میزان درصد چر بی و درصد پروتئین نمونه ها را معلوم نماید. لازم به ذکر است که به لحاظ دقت بسیار بالا در سیستم های Quality Contorol بسیار کاربردی می باشد.
4- دستگاه Milk . Scan Minor
این دستگاه قادر است که با سرعت 30 الی 50 نمونه را در ساعت بطور دستی تست و مقادیر درصد چربی ، درصد پروتئین ، درصد لاکتوز و SNF نمونه های مربوطه را معلوم نماید.
-1دستگاه Milk. Tester MK III
این دستگاه که جزء اولین دستگاه های وارداتی بوده قادر است با سرعت 90 الی 110 نمونه در ساعت درصد چربی شیر را تعین نماید .
-2 دستگاه Milk . Scan 133
این دستگاه قادر است با سرعت 120 الی 130 نمونه در ساعت شیر را آنالیز و پارامترهای درصد چربی ، درصد پروتئین ، درصد لاکتوز، SNF را در منوی خود نمایش دهد.
3- دستگاه Milko Scan S 450
این دستگاه قادر است با سرعت 50 نمونه در ساعت میزان درصد چر بی و درصد پروتئین نمونه ها را معلوم نماید. لازم به ذکر است که به لحاظ دقت بسیار بالا در سیستم های Quality Contorol بسیار کاربردی می باشد.
4- دستگاه Milk . Scan Minor
این دستگاه قادر است که با سرعت 30 الی 50 نمونه را در ساعت بطور دستی تست و مقادیر درصد چربی ، درصد پروتئین ، درصد لاکتوز و SNF نمونه های مربوطه را معلوم نماید.
5- دستگاه Milko Scan 4000
این دستگاه قادر است که بطور اتوماتیک و یا دستی نمونه های مربوطه را آنالیز نماید . سرعت این دستگاه در حالت اتوماتیک 200 نمونه در ساعت می باشد که می تواند بسته بر نوع Option نصب شده بر روی سیستم ، مقادیر درصد چربی ، درصد پروتئین، SNF، لاکتوز، TS، اوره ، نقطه انجماد و غیره را معلوم نماید. که در حال حاضر جزء جدیدترین تکنولوژی روز دنیا است.
6- دستگاه Fossomatic 90
این دستگاه قادر است بطور دستی تا 90 نمونه در ساعت را مورد شمارش سلولی قرار دهد و تعداد سلولهای سوماتیک نمونه شیر را شمارش و معلوم نماید .
10- دستگاه FossoMatic 5000
این دستگاه قادر است که بطور دستی و یا اتوماتیک کار نماید که در حالت اتوماتیک تا 200 نمونه در ساعت را تست می نماید و تعداد سلولهای سوماتیک شیر را به روش فلوساتیرومتری تعیین نماید.
11- دستگاه Combifoss 5000
این دستگاه که شامل یک دستگاه میلواسکن 4000 و یک دستگاه فوسوماتیک 5000 می باشد قادر است همزمان یک نمونه شیر را آنالیز و شمارش سلولی نماید . سرعت دستگاه معادل 200 نمونه در ساعت می باشد. که قابلیت ارتقاء تا 450 نمونه در ساعت را نیز دارد .
5- دستگاه Milko Scan 4000
این دستگاه قادر است که بطور اتوماتیک و یا دستی نمونه های مربوطه را آنالیز نماید . سرعت این دستگاه در حالت اتوماتیک 200 نمونه در ساعت می باشد که می تواند بسته بر نوع Option نصب شده بر روی سیستم ، مقادیر درصد چربی ، درصد پروتئین، SNF، لاکتوز، TS، اوره ، نقطه انجماد و غیره را معلوم نماید. که در حال حاضر جزء جدیدترین تکنولوژی روز دنیا است.
6- دستگاه Fossomatic 90
این دستگاه قادر است بطور دستی تا 90 نمونه در ساعت را مورد شمارش سلولی قرار دهد و تعداد سلولهای سوماتیک نمونه شیر را شمارش و معلوم نماید .
10- دستگاه FossoMatic 5000
این دستگاه قادر است که بطور دستی و یا اتوماتیک کار نماید که در حالت اتوماتیک تا 200 نمونه در ساعت را تست می نماید و تعداد سلولهای سوماتیک شیر را به روش فلوساتیرومتری تعیین نماید.
11- دستگاه Combifoss 5000
این دستگاه که شامل یک دستگاه میلواسکن 4000 و یک دستگاه فوسوماتیک 5000 می باشد قادر است همزمان یک نمونه شیر را آنالیز و شمارش سلولی نماید . سرعت دستگاه معادل 200 نمونه در ساعت می باشد. که قابلیت ارتقاء تا 450 نمونه در ساعت را نیز دارد .
رونـد آناليـز شيـر
رونـد آناليـز شيـر
آناليز شير
از آنجائيکه بخش مهمی از پروتئين، چربی، لاکتوز و سایر مواد مغذی مورد نياز از طریق شير و مواد لبنی تامين می گردد لذا در اکثر کشورهای پيشرفته در صنایع لبنی بيشترین توجه به مواد ژنتيکی (اسپرم، جنين و …..) داده می شود که ارزش اصلاحی این مواد مغذی در آن زیاد باشد. امروزه آزمایشگاههای مجهز قادرند همزمان با توسعه امور اصلاح نژاد در سریع ترین زمان نسبت به تجزیه شير انفرادی گاوها اقدام و مواد تشکيل دهنده آن ( پروتئين، چربی، لاکتوز، مواد جامد شير) و حتی شمارش سلولهای سوماتيک که نقش موثری در سالم بودن شير را دارد، آناليز نماید. به همين منظور تجهيز مراکز آزمایشگاههای رکوردگيری شير در مرکز اصلاح نژاد دام کشور و سایر مراکز تابعه همواره مورد توجه قرار گرفته است.
از بدو فعاليت آزمایشگاه رکوردگيری در مرکز اصلاح نژاد دام کشور سيستم قدیمی و مرجع ژربر ملاک اندازه گيری چربی بوده و امروزه نيز پيشرفته ترین دستگاهها علاوه بر چربی سایر مواد مغذی را آناليز می نمایند که نحوه عمليات مربوطه به شرح ذیل می باشد :
روشهای آزمایش شير
١- تعيين چربی شير با استفاده از روش ژربر
٢- تعيين چربی شير با استفاده از دستگاه ميلکوتستر
٣- تعيين چربی و پروتئين و لاکتوز با استفاده از دستگاههای اسکن
۴- تعيين سلولهای سوماتيک شير جهت تشخيص اورام پستان گاو با استفاده از سوماتيک سل کانت یا دستگاه شمارش سلولی
آناليز شير
از آنجائيکه بخش مهمی از پروتئين، چربی، لاکتوز و سایر مواد مغذی مورد نياز از طریق شير و مواد لبنی تامين می گردد لذا در اکثر کشورهای پيشرفته در صنایع لبنی بيشترین توجه به مواد ژنتيکی (اسپرم، جنين و …..) داده می شود که ارزش اصلاحی این مواد مغذی در آن زیاد باشد. امروزه آزمایشگاههای مجهز قادرند همزمان با توسعه امور اصلاح نژاد در سریع ترین زمان نسبت به تجزیه شير انفرادی گاوها اقدام و مواد تشکيل دهنده آن ( پروتئين، چربی، لاکتوز، مواد جامد شير) و حتی شمارش سلولهای سوماتيک که نقش موثری در سالم بودن شير را دارد، آناليز نماید. به همين منظور تجهيز مراکز آزمایشگاههای رکوردگيری شير در مرکز اصلاح نژاد دام کشور و سایر مراکز تابعه همواره مورد توجه قرار گرفته است.
از بدو فعاليت آزمایشگاه رکوردگيری در مرکز اصلاح نژاد دام کشور سيستم قدیمی و مرجع ژربر ملاک اندازه گيری چربی بوده و امروزه نيز پيشرفته ترین دستگاهها علاوه بر چربی سایر مواد مغذی را آناليز می نمایند که نحوه عمليات مربوطه به شرح ذیل می باشد :
روشهای آزمایش شير
١- تعيين چربی شير با استفاده از روش ژربر
٢- تعيين چربی شير با استفاده از دستگاه ميلکوتستر
٣- تعيين چربی و پروتئين و لاکتوز با استفاده از دستگاههای اسکن
۴- تعيين سلولهای سوماتيک شير جهت تشخيص اورام پستان گاو با استفاده از سوماتيک سل کانت یا دستگاه شمارش سلولی
روش ژربر
نظر به اهميت این روش بعنوان روش مرجع هنوز هم با توجه به وجود وسایل پيشرفته در آزمایشگاههای رکوردگيری از آن بعنوان معياری جهت تشخيص دقت دستگاههای الکترونيکی موجود استفاده می شود.
در این روش وسایل و دستگاههای زیر مورد نياز است:
١- سانتریفيوژ
٢- شيکر عمودی (همزن)
٣- شيشه های بوتيرومتر و درب آن
۴- الکل و اسيد کش دو یل
۵- پی پتهای اسيد، الکل و شير
روش آزمایش و آناليز
مقدار CC ١٠ اسيد سولفوریک رقيق شده را توسط پی پت در بوتيرومتر ریخته و سپس CC ١1 شير همراه با بيکرومات و پتاسيم ( ماده محافظ شير) را با آهستگی و دقت زیاد به اسيد اضافه و 1cc الکل آميليک به حجم فوق اضافه نموده و درب بوتيرومتر را بسته و در داخل سبد بوتيرومتر (رک) قرار داده و سپس توسط شيکر ترکيبات کاملاٌ مخلوط و سپس بوتيرومترها را بطور قرینه در دستگاه سانتریفوژ با ١٢٠٠ دور در دقيقه به مدت ٣ تا ۵ دقيقه قرار داده و پس از پایان مدت فوق با استفاده از کليد بوتيرومتر ميتوان درصد چربی نمونه را مشاهده نمود.
روش ژربر
نظر به اهميت این روش بعنوان روش مرجع هنوز هم با توجه به وجود وسایل پيشرفته در آزمایشگاههای رکوردگيری از آن بعنوان معياری جهت تشخيص دقت دستگاههای الکترونيکی موجود استفاده می شود.
در این روش وسایل و دستگاههای زیر مورد نياز است:
١- سانتریفيوژ
٢- شيکر عمودی (همزن)
٣- شيشه های بوتيرومتر و درب آن
۴- الکل و اسيد کش دو یل
۵- پی پتهای اسيد، الکل و شير
روش آزمایش و آناليز
مقدار CC ١٠ اسيد سولفوریک رقيق شده را توسط پی پت در بوتيرومتر ریخته و سپس CC ١1 شير همراه با بيکرومات و پتاسيم ( ماده محافظ شير) را با آهستگی و دقت زیاد به اسيد اضافه و 1cc الکل آميليک به حجم فوق اضافه نموده و درب بوتيرومتر را بسته و در داخل سبد بوتيرومتر (رک) قرار داده و سپس توسط شيکر ترکيبات کاملاٌ مخلوط و سپس بوتيرومترها را بطور قرینه در دستگاه سانتریفوژ با ١٢٠٠ دور در دقيقه به مدت ٣ تا ۵ دقيقه قرار داده و پس از پایان مدت فوق با استفاده از کليد بوتيرومتر ميتوان درصد چربی نمونه را مشاهده نمود.
