اهميت و نقش رکوردگيري 

اندازه گيري دقيق و مرتب صفات مورد نظر به منظور برآورد توان توليدي گاوهاي شيري را رکوردگيري گويند که مهمترين اين صفات شير، چربي، پروتئين، تيپ، توليدمثل و طول عمر اقتصادي مي باشد.

رکوردگيري از ضروریات اصلاح نژاد گاو بوده و با ادامه و پيگيري آن مي توان توليدات گاو را افزايش داد.

اهميت رکوردگيري و نقش آن در مديريت گاوهاي شيري و اقتصاد گله را ميتوان به شرح زير مورد بررسي قرار داد.

1- کنترل تغذيه دام ها

2- نقش رکورد در حذف گاوهاي کم بهره و انتخاب گاوهاي پربهره

3-نقش رکورد گيري در برنامه هاي اصلاح نژادي کشور

4- نقش رکوردگيري در بهبود توليدمثل و کاهش فاصلۀ گوساله زايي

5- کنترل ورم پستان

6-استفاده دستگاهاي تحقيقاتي از اطلاعات رکورد

7- استفاده آموزش وترويج از اطلاعات رکورد

 به طور خلاصه با اجراي رکوردگيري در زمينه هاي زير بهبود حاصل خواهد شد.

1-کاهش فاصله گوساله زایي و رسيدن به حد استاندارد و مطلوب

2-صرفه جويي در مصرف مواد خوراکي و بهبود مديريت

3-افزايش توليد شير و چربي و مواد جامد شير

4-کنترل و کاهش ورم پستاني

5-افزايش آگاهي دامداران و آشنا شدن با روش هاي جديد پرورش و نگهداري گاو

6-تأمين بخشي از منابع اطلاعاتي دستگاههاي تحقيقاتي و ترويجي

7-تأمين اطلاعات مورد نياز در برنامه هاي اصلاح نژاد گاو

 تاريخچۀ رکوردگيري در جهان

از اواخر قرن نوزدهم به تدريج دامپروران، مراکز علمي دامپروري و اتحاديه هاي گاوداران در اروپا و آمريكا عمليات رکوردگيري و تست شير را به منظور انتخاب بهترين گاوها جهت اصلاح نژاد و نگهداري شروع نمودند. در آن زمان براي اولين بار پروفسور A.M.Leory   که از محققان علوم دامي فرانسه بود در يكي از جزوات خود احتمال انجام رکوردگيري در فواصل معين (پريوديك) را بجاي رکوردگيري روزانه مطرح نمود، اين نظريه سپس توسط ساير کارشناسان بخصوص آقاي Flesch Mann و همكارانش در دانمارك پس از نه سال آزمايش و عمليات بر روي يك گلۀ ٦٠ راسي در اول ماه مه ١٨٩٥ ثابت گرديد و اين شروع عمليات رکوردگيري شير براي اولين بار در دنيا بود. اين تكنيك پس از يك سري تغيير و تحولات مورد قبول کشورهاي ديگري مانند سوئد، آلمان، هلند، و کشورهائيكه صنعت گاوشيري آنها داراي اهميت اقتصادي بود، واقع گرديد ولي با وجود اين روشهاي حاصله کامل نبوده و بحث هاي زيادي دربارۀ احتمال اشتباه در روش روزانه باروش دوره اي وجود داشت اگر چه محاسبات اوليه معلوم نمود که در روش رکورد گيري روزانه با تست هاي ماهيانه اختلاف زيادي وجود دارد ليكن تجربيات و محاسبات موثق بعدي اختلافات حاصله را به طريق زير نشان داد. 

درحقيقت کشورهايي که به مزاياي رکوردگيري شير پي برده اند روش رکوردگيري پريوديك را که بين هفت روز تا دو ماه مي باشد با توجه به شرايط خاص خود انتخاب مي نمايند.

در سال ١٩٢٣ کشورهايي که سيستم رکوردگيري شير را اجراء مي نمودند در يك سمينار بين المللي دامپروري قانوني را به تصويب رساندن که يك روش استاندارد براي رکوردگيري ضروری تشخيص داده شد ولي برخي ديگر از کشورها با توجه به شرايط محيطي و اهداف پيش بيني شده، روش هاي خاص خود را پيگيری نمودند.

در سال ١٩٣١ در کنگرۀ بين المللي گاوهاي شيري در کپنهاك (دانمارك) پيشنهاد تشكيل يك سيستم و سازمان بين المللي رکوردگيري ارائه گرديد و درسال ١٩٤٧در رم (ايتاليا) کمسيوني مرکب از نمايندگان سوئيس، فرانسه، هلند تشكيل و طراحي براي محاسبات، فرمولاسيون و نتايج حاصل از رکوردگيري به منظور استاندارد نمودن عمليات رکوردگيري را ارائه دادند اين طرح ها جهت بررسي به کشورهاي عضو ارسال و نتايج حاصله از بررسي ها در کنفرانسي که در سپتامبر ١٩٤٩ در رم برگزار گرديد مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت و نهايتاً قرار بر اين شد که گروهي از کارشناسان طرحها و قوانين جامع مصوب رکوردگيري را تهيه و به سازمانهای رکوردگيری کشورهاي عضو ارسال نمايند.

گروه مذکور طرحي را به صورت پيش نويس جهت تصويب به تمام کشورهاي عضو ارسال نمود همچنين اين مجمع پيشنهاد تشكيل سازمانی به نام کميتۀ رکوردگيري شير اروپا با عضويت نمايندگان مربوطه را ارائه نمود. بدين ترتيب سرانجام پس از يك دوره سي ساله سازمان بين المللي رکوردگيری شير بمنظور يكنواخت نمودن برنامه هاي مختلف رکوردگيري اولين جلسۀ خود را از 9-5 مارس ١٩٥١ در رم تشكيل داد.

در سال ١٩٦٣ و در سيزدهمين گردهمایی رکوردگيری تصميم گرفته شد که جلسات و سمينارها هر دو سال يك بار برگزار گردد.

در سال ١٩٦٨ و در شانزدهمين نشست که در رم برگزار گرديد استفاده از دستگاه جديدي به نام ميلكوتستر براي آزمايش شير و تعيين درصد چربي در دستور کار کميته قرارگرفت و درهفدهمين نشست از تاريخ 16-15 سپتامبر ١٩٧٠ دراتريش آقاي دکتر HODGES پيشنهاد تغيير اسم کميته رکوردگيري را مطرح نمود و نام کميته بين المللی رکوردگيری دامها انتخاب شد.

در اين جلسه همچنين بحث و گفتگوهاي بيشتر در ارتباط با دستگاه هاي تجزيه کننده شير مانند ميلكوتستر، پروميلك و I..RMA انجام گرفت و در سال ١٩٨٨ سازمان جديدی به نام اینتربول به صورت زير مجموعه ای از کميته بين المللي رکوردگيري قرار گرفت و در سال ١٩٩٠ صدمين سال شروع رکوردگيري و چهلمين سال تاسيس کميته رکوردگيري شير جشن گرفته شد.

 تاريخچۀ رکوردگيري شير در ايران

رکوردگيري از گاوهاي شيري از سال ١٣٣٦ توسط مرکز اصلاح نژاد آغاز و تا سال ١٣٤٠ مجموعاً ٦٠٠ راس گاو از نژاد براون سوئيس و گاوهاي بومي تحت پوشش قرار داشتند. در سال ١٣٤٤ براساس برنامه هاي رکوردگيري تعداد ١٨ واحد گاوداري با مجموع ظرفيت ١٤٠٠ راس از گاوهاي سرابي، گلپايگاني، سيستاني، آميخته هاي بومي با نژاد هلشتاين، تارانتر و دانمارکي بطور متناوب تحت پوشش برنامه هاي رکوردگيري قرار گرفتند .

از سال ١٣٦٤ در سيزده گله از استانهای تهران،مازندران، اصفهان، همدان و زنجان عمليات رکوردگيري بطور مستمر و جدی با ورود گاوهاي ثبت شدۀ کانادايي بعنوان هسته هاي اصلاح نژاد گاوهاي هلشتاين ايران، آغاز گرديد.

لازم به يادآوري است که هدف از رکوردگيري گله هاي مذکور انتخاب گوساله هاي نر مولد اسپرم با اجراي برنامه هاي اصلاح نژاد بخصوص تعيين ارزش اصلاحي و ساير صفات مطرح در اصلاح نژاد مي باشد.

در سالهاي 65-64 به منظور افزايش دقت در انتخاب گوساله هاي نر ممتاز و همچنين ساير برنامه هاي مربوط به  اصلاح نژاد، گله هاي غير رجيستر نيز بتدريج تحت پوشش رکوردگيري شير قرار گرفت بطوريكه در سال ١٣٧٦ مجموع گاوهاي ثبت شده و غير ثبت شده افزون بر پنجاه هزار رأس گرديد.

در سال هاي اخير با ارائه طرح هاي جديد براي افزايش تعداد گاوهاي تحت پوشش بيست و پنج مرکز رکوردگيري و آزمايشگاههاي مجهز رکورد با استفاده از دستگاههایي مانند ميلكوستر، ميلكواسكن، سل کانت و کمبی تست براي اندازه گيري چربي، پروتئين، لاکتوز، مواد جامدشير و … راه اندازي گرديد و انتظار مي رود که با اجراي طرح هاي مذکور بتوان اکثر گاوهاي کشور را تحت پوشش رکوردگيري و اصلاح نژاد قرار داد.